ŚWIATY PODZIEMNE
Idziemy więc oboje – ona trochę z przodu
Ślepa ciemność z poetą ślepego ogrodu
Gdzie znaleźć ten ślepy ogród – na ziemi, czy raczej p o d ziemią?
W tym roku zapraszamy Państwa do wspólnych poszukiwań ukrytych pod ziemią ziaren i korzeni, pogrzebanych tam kości i zakopanych traum, tematów niewygodnych albo bolesnych, zapomnianych historii. Jak wyglądają ślepe, ciemne ogrody, światy podziemne? Czy panuje tam cisza czy słychać jakieś dźwięki? Rymkiewicz nasłuchiwał głosów z podziemi, więcej – odpowiadał na nie. Namawiał nas wszystkich do rozmów z wielkimi nieżyjącymi i z przeszłością. Był też pisarzem tematów trudnych, przez lata wypieranych: pisał o Powstaniu Warszawskim, wywózkach z Umschlagplatzu i o wieszaniu.
Świat podziemny to miejsce, w którym ma szansę przetrwać wspólnota. To, co nie może być na wierzchu, znajduje schronienie pod spodem. „Nasz naród jak lawa, Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa, Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi; Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi”. Państwo, kiedy nie może istnieć w jawnej, zewnętrznej formie, musi zejść do podziemia. Do podziemia niekiedy schodzi również literatura. W głębi, w ciemnym jądrze, jak pisał Mochnacki, znajduje się prawdziwe jestestwo. Naród istnieje wtedy jako zbiorowa nieświadomość o wulkanicznej naturze. Świat podziemny to także dom duszy. Wiedzie przez niego droga bohatera, który – żeby wiedzieć więcej, żeby zrozumieć, żeby stać się sobą – musi wyruszyć w wędrówkę, zejść do głębin, zmierzyć się z ciemnością. Wszyscy czasem tam schodzimy, żeby odnaleźć nasze sny i nasze lęki, inną stronę nas samych.
Zapraszamy zatem Państwa do wspólnej wędrówki do światów podziemnych, do ślepego ogrodu, po którym naszym przewodnikiem będzie ślepy poeta.
EDYCJA II
23–31 PAŹDZIERNIKA
2024